Uponor S-Press złączka mufa 16-16

Jak dobrać grzejnik?

Odpowiednio dobrany grzejnik powinien pokryć straty ciepła w pomieszczeniu, a więc dostarczyć taką ilość ciepła, która pozwoli utrzymać w nim założoną temperaturę. Ważnym parametrem grzejnika jest zatem moc cieplna wyrażana w watach [W].

Dobór grzejnika na podstawie projektu

W projekcie są obliczone straty ciepła w pomieszczeniu albo od razu podana jest wymagana moc grzejnika. Zazwyczaj jest ona większa od strat, żeby czas nagrzewania zimnego pomieszczenia (ogrzewanego z przerwami lub z tak zwanym osłabieniem nocnym) nie był zbyt długi (ustala się to i oblicza zgodnie z normą PN-EN 12831). Jeśli nabywamy gotowy projekt domu, projekt instalacji jest jednym z elementów dokumentacji wchodzących w jego skład. Nie musimy za niego dodatkowo płacić. Jeżeli zamawiamy projekt indywidualnie u architekta albo modernizujemy stary dom, powinniśmy zlecić przygotowanie projektu instalacji grzewczej.

Dobór grzejnika w sposób przybliżony

W przypadku remontu lub wymiany instalacji często nie wykonuje się projektu. Grzejniki można dobrać w sposób przybliżony, posługując się również przybliżonym jednostkowym zapotrzebowaniem na ciepło dla domu q [W/m²]. Przyjmuje się, że wynosi ono:

• 120-200 W/m² – w starych domach;
• około 80 W/m² – w domach z normalną izolacją;
• mniej więcej 60 W/m² – w domach dobrze zaizolowanych (U około 0,3 W/(m²K));
• 50 W/m² – w domach zaizolowanych zgodnie z aktualnymi przepisami.

Wartości te pomnożone przez powierzchnię pomieszczenia, która ma być ogrzewana, pozwolą nam  ustalić orientacyjne zapotrzebowanie na wymaganą moc grzewczą Q:

Q [W] = A [m²] x q [W/m²].

Określona w ten sposób moc jest orientacyjna i nie uwzględnia na przykład wpływu liczby przegród zewnętrznych (większej w pomieszczeniach szczytowych), dużych okien w salonie czy sąsiedztwa nieogrzewanych pomieszczeń (na przykład piwnicy czy garażu). Dlatego dobierając grzejniki na jej podstawie, powinno się zwiększyć ich moc o mniej więcej 10% w pomieszczeniach na parterze i o kilka procent w pokojach z co najmniej dwiema przegrodami zewnętrznymi. 15% mocy warto też dodać grzejnikom w sypialniach, jeśli planujemy za pomocą zaworów termostatycznych zmniejszać w nich temperaturę w ciągu dnia.  To pozwoli nam szybko nagrzać je wieczorem. Można też nieco przewymiarować wszystkie grzejniki, a ewentualne błędy skorygować już po ich zainstalowaniu za pomocą zamontowanych przy nich zaworów termostatycznych. Jeszcze inny sposób polega na określeniu mocy nowego grzejnika na podstawie mocy starego grzejnika żeliwnego. Jeden człon (żeberko) grzejnika żeliwnego (typowego, o wysokości 60 cm, instalowanego pod parapetem okna) ma moc cieplną 130 W. Łatwo więc ustalić moc całego grzejnika. Jeżeli nie dysponuje się innymi obliczeniami, można dobierać nowe grzejniki, posługując się mocą ustaloną właśnie w ten sposób. W katalogu producenta można odszukać grzejniki o podanej mocy, uwzględniając nowe parametry pracy instalacji.

Jakie znaczenie mają parametry wody w instalacji?

Zapotrzebowanie na ciepło to niejedyny parametr, do którego trzeba dopasować wielkość grzejnika. Należy także uwzględnić parametry pracy instalacji centralnego ogrzewania, czyli maksymalną temperaturę wody zasilającej grzejniki i powracającej z nich.  Im będzie wyższa, tym mniejsze, a więc i tańsze, będą grzejniki mniejsze będą także straty przy transporcie ciepła i straty kotłowe. Im niższa temperatura, tym bardziej komfortowe warunki będą panowały w domu (na grzejnikach nie będzie przypiekał się kurz, a powietrze nie będzie nadmiernie wysuszone). W instalacjach ogrzewanych kotłem gazowym parametry pracy nie mogą być wyższe niż 80/60°C, w zasilanych pompami ciepła czy energią słoneczną – 55/45°C lub 50/40°C. Grzejniki dobiera się z katalogów producentów. Szuka się takich, których moc jest najbardziej zbliżona do podanej w projekcie lub (gdy nie ma projektu) wyznaczonej w sposób przybliżony. Trzeba jednak mieć świadomość, że producenci podają w swoich tabelach tak zwaną moc katalogową, wyznaczoną przeważnie dla parametrów 70/55/20°C (według normy EN 442 dla takich parametrów bada się ich moc) i 55/45/20°C (temperatura zasilania/temperatura powrotu/temperatura w pomieszczeniu). Jeśli parametry instalacji, w której grzejnik będzie pracował, są inne, nie można dobrać wielkości grzejników wprost z tabeli, lecz dopiero po pomnożeniu zapotrzebowania na moc przez współczynnik korekcyjny. Tabeli współczynników korekcyjnych szukaj w teczkach producentów.

Przykład:

• zapotrzebowanie na ciepło w pomieszczeniu – 2000 W;
• parametry, dla których producent podaje moc grzejników – 75/65/20°C;
• parametry pracy instalacji – 65/55°C;
• temperatura w pomieszczeniu – 20°C;
• współczynnik korekcyjny – 1,34;
• wymagana moc grzejnika: 2000 W x 1,34 = 2680 W.

Jeżeli zastępując stare grzejniki nowymi, nie uwzględni się zmienionych parametrów pracy instalacji i wybierze się zbyt duże grzejniki, będzie to można potem skorygować obniżeniem temperatury pracy kotła. Ale gdy grzejniki będą zbyt małe – na przykład ich moc zostanie dobrana dla parametrów 75/65/20°C, a urządzenie grzewcze będzie przygotowywało wodę grzejną o parametrach 55/45°C – może się zdarzyć, że w czasie mrozów pomieszczenia będą niedogrzane.

W jaki sposób ustalić wymiary grzejnika?

Znając moc grzejników obliczoną w projekcie lub określoną metodą przybliżoną (koniecznie z uwzględnieniem aktualnych parametrów instalacji grzewczej), można dobrać ich wymiary. Warto przedtem ustalić, gdzie będą zamontowane. Zwykle – jeśli jest taka możliwość – wiesza się je pod parapetem okiennym, a gdy nie ma tam miejsca – obok, na ścianie zewnętrznej, w ostateczności na sąsiedniej, pamiętając jednak, że ze względu na mniej korzystne warunki wymiany ciepła ich moc dobrze jest wtedy nieco zwiększyć. Każdy typ grzejnika jest produkowany w kilku wysokościach i kilkunastu długościach. Najpierw ustala się wysokość grzejnika, potem jego długość, a następnie z tabeli wybiera grzejnik o mocy najbardziej zbliżonej do potrzeb. Do powieszenia pod typowym oknem (parapet na wysokości 80-85 cm) najlepiej nadają się grzejniki o wysokości 60 cm. Po zamontowaniu odległość między ich górną krawędzią i parapetem oraz dolną krawędzią i podłogą wynosi około 10 cm, co zapewnia im najlepsze warunki pracy. Ze względów estetycznych warto wybrać grzejniki o ok. 20-30 cm krótsze od parapetów lub wnęk podokiennych.

Oznaczenia grzejników płytowych

Większość producentów grzejników płytowych stosuje jednolite oznaczenie (dwucyfrowy symbol) jednoznacznie określające typ grzejnika. Pierwsza cyfra odpowiada liczbie płyt, z których jest on zbudowany, druga – liczbie ożebrowań. I tak grzejnik jednopłytowy bez żeber konwekcyjnych jest oznaczony liczbą 10, jednopłytowy z żebrami – liczbą 11. Kierując się tą zasadą, łatwo ustalić, że grzejnik z oznaczeniem 21 to taki, który ma dwie płyty – jedną ożebrowaną, drugą nie, a taki z symbolem 33 ma trzy ożebrowane płyty. Oprócz symbolu w skład oznaczenia wchodzi też niekiedy litera. Grzejniki płytowe są odpowiednio oznaczone w zależności od sposobu podłączania. Te przystosowane fabrycznie do podłączenia z boku są typu C, a podłączane od dołu – typu V lub VK (zależnie od producenta). Grzejniki typu V mają wbudowany zawór grzejnikowy. Pozostaje tylko dokupić odpowiednią głowicę termostatyczną. Trzeba koniecznie sprawdzić, które głowice będą pasowały, bo na pewno nie wszystkie. Większość obecnie produkowanych grzejników typu V można w razie potrzeby podłączyć z boku. Są one zatem bardziej uniwersalne od grzejników typu C, których nie można podłączać od dołu bez specjalnego zestawu przyłączeniowego. Grzejniki typu V są droższe od tych typu C, więc nie opłaca się ich kupować, gdy instalacja jest przygotowana do podłączenia z boku. Nie warto również kupować tańszych grzejników typu C, jeśli instalacja jest wyprowadzona z podłogi lub ściany pod grzejnikiem, bo wtedy trzeba ją przerobić lub dokupić dodatkowe elementy przyłączeniowe, czyli ponieść dodatkowe koszty. Grzejniki, które nie mają stałych zaczepów i wbudowanych na stałe zaworów, można podłączyć zarówno z lewej, jak i z prawej strony. Grzejniki mające takie zaczepy (głównie jednopłytowe) trzeba zasilać tak, jak przewidział to producent (z prawej albo z lewej strony). Kupując grzejnik, sprawdźmy, jakie akcesoria dostaniemy w komplecie. Niektórzy producenci sprzedają grzejniki wraz z kompletem zawiesi (zwykle kątowych lub szynowych oraz kołków rozporowych i śrub nie zawsze przystosowanych do materiału, z którego są wykonane ściany naszego domu), wkładką zaworową, korkami i odpowietrznikiem, a inni tylko sam grzejnik. Zwykle jest on wtedy tańszy, ale po dokupieniu niezbędnych akcesoriów zestaw może okazać się droższy.